Tầm quan trọng đặc biệt của UAV

Chưa bao giờ trong lịch sử chiến tranh, UAV được sử dụng nhiều như trong xung đột Nga - Ukraine, khi ưu thế của cả hai lực lượng phụ thuộc rất nhiều vào các máy bay cỡ nhỏ này, từ tập kích đối phương đến trinh sát, chỉ điểm mục tiêu cho pháo binh.

Đối với Ukraine, việc sử dụng thiết bị bay này đã giúp Kiev thực hiện được việc trinh sát từ trên không dọc theo tiền tuyến dài 2.470km, phát hiện ra lực lượng và thiết bị Nga rồi chỉ thị mục tiêu từ xa cho trọng pháo Ukraine nã vào. Các UAV như thế giúp quân đội Ukraine hạn chế được thương vong. Trung úy Anton Galyashinskiy - một chuyên gia về phân tích dữ liệu hình ảnh của quân đội Ukraine, cho biết: "Ngày nay, việc có một đơn vị UAV trong mỗi trận đánh là điều rất quan trọng vì đó là tai mắt trên bầu trời".

Một số nguồn tin phía Ukraine cho biết, Kiev đã sử dụng UAV Bayraktar TB2 làm mồi nhử để đánh đắm chiến hạm Moscow thuộc hạm đội Biển Đen của Nga. Theo các nguồn tin này, UAV Bayraktar TB2 đã thu hút hệ thống phòng không của chiến hạm Moscow để tạo điều kiện cho tên lửa hành trình Neptune đánh trúng tàu. Ngoài ra có vẻ như một số loại UAV cảm tử cũng đã được dùng để tấn công một số mục tiêu trên đất Nga, như vụ tấn công nhà máy lọc dầu ở thị trấn Novoshakhtinsk vào tháng 6-2022.

Phía Nga cũng đang sử dụng UAV cho việc trinh sát và chỉ thị mục tiêu cho pháo binh. UAV được sử dụng không chỉ để theo dõi đối phương mà còn để thực hiện nghi binh, đánh lạc hướng đối phương.

Chạy đua mua sắm UAV

Các phi đội UAV của cả Nga và Ukraine có thể đã cạn kiệt khi chiến sự kéo dài, buộc cả hai phải chạy đua chế tạo hoặc mua sắm các loại máy bay không người lái hiện đại mới, có khả năng chống gây nhiễu để tạo lợi thế chiến trường.

Các thông tin mới đây cho thấy, Nga đang xem xét mua UAV của Iran để đáp ứng nhu cầu của họ trên chiến trường. Tờ New York Times dẫn một số nguồn tin cho biết, Iran sẽ chuyển giao khoảng 300 UAV cho Nga trong tháng này, kèm gói huấn luyện vận hành dành cho các quân nhân của Moscow. Theo bài báo, UAV do Iran sản xuất sẽ bù đắp sự thiếu hụt loại vũ khí này trong quân đội Nga. Hơn nữa, việc sử dụng UAV sẽ là nguy cơ thực sự đối với Hệ thống pháo phản lực cơ động cao M142 (HIMARS) của Mỹ và các thiết bị quân sự khác. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani phủ nhận thông tin, đồng thời khẳng định rằng, hiện tại không có sự phát triển đặc biệt nào trong quan hệ hợp tác giữa Moscow và Tehran về vấn đề vũ khí. Nga cũng bác bỏ tuyên bố về các "thỏa thuận" của Moscow với Tehran. Dù cả Nga và Iran đều bác bỏ các tin đồn trên, mới đây, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tuyên bố sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran nếu nước này chuyển giao UAV cho Nga.

Trong khi đó, nhu cầu về các mẫu UAV mới nhất của quân đội Ukraine đang rất cao. Lực lượng này đã nỗ lực cải tiến các loại UAV hiện có. Đặc biệt, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ra lời kêu gọi xây dựng một "Đội quân UAV" bằng nguồn tiền tư nhân giúp mua hàng loạt UAV quân sự từ các nước trên thế giới.

Người dân Ukraine và những người ủng hộ ở nước ngoài đã quyên góp được khoảng 13,5 triệu EUR dùng để mua 200 UAV quân sự được trang bị camera nhiệt ảnh, định vị toàn cầu GPS và phần mềm bản đồ.

"Số UAV chúng tôi cần là rất lớn", Yuri Shchygol, lãnh đạo Cơ quan Bảo vệ thông tin và Liên lạc đặc biệt Ukraine (SSSCIP), trả lời truyền thông ngày 13-7 về chi tiết của chiến dịch gây quỹ này. Ông nói, mục tiêu ban đầu của chiến dịch là mua 200 UAV chuẩn NATO, song hiện yêu cầu nhiều hơn gấp 10 lần. Theo ông Shchygol, đội ngũ mua sắm đã liên lạc với các nhà sản xuất Ba Lan và tìm được 4 UAV chiến thuật. Họ đang xem xét khả năng ký kết thỏa thuận với Israel, Nhật Bản, Bồ Đào Nha và Mỹ trong việc mua sắm UAV.

Tổng thống Zelensky cũng kêu gọi quyên góp UAV trực tiếp cho Ukraine hoặc gửi tới các nhà kho ở Mỹ và Ba Lan trước khi gửi thẳng ra mặt trận cho quân đội Ukraine. Hiện những người yêu thích UAV và các "phi công" điều khiển UAV thương mại đã bắt đầu quyên góp cho Ukraine nhưng nước này vẫn đặt mục tiêu cao hơn. Ông Shchygol chia sẻ: "Chúng tôi đã nhận được 30 UAV trong chương trình "quyên góp UAV của bạn" từ cả Ukraine và các nước khác. Mục tiêu của chúng tôi là thu nhận được 1.000 UAV dân sự".

Công ty UAV Bayraktar của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã tặng cho Ukraine một số UAV vũ trang để đương đầu với Nga.

AN BÌNH